Nem Lai Vung

Nhắc tới Đồng Tháp, ngoài những điểm du lịch miệt vườn sông nước hấp dẫn, vùng đất này còn các làng nghề nổi tiếng, trong đó có làng nem Lai Vung với món nem ngon nổi danh. Nghề làm nem xuất hiện nhiều nơi dọc theo chiều dài đất nước, nhưng nem chua Lai Vung lại có hương vị rất riêng.

60 năm vừa là tuổi đời vừa là tuổi nghề của những người làm nem Lai Vung ở xã Tân Khánh, huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp. Từ thế hệ ông bà đến cha mẹ rồi con cháu, cứ thế truyền nhau cách làm nem cách giữ vị nem chua ngọt thơm lừng.

Nem Lai Vung đã đi vào lòng người với những câu quen thuộc:

“Lai Vung là xứ lạ lùng

Nem chua mà ngọt, thơm lừng mà say…”

Miệt vườn sông nước Đồng Tháp không chỉ nổi tiếng với hoa sen, đây còn là nơi sản sinh ra món nem chua có tiếng Lai Vung với hương vị đậm đà, chua dịu, ăn một miếng lại muốn thử miếng thứ 2.

Khác với loại nem của miền bắc hay miền trung, nem Lai Vung gói bằng lá chuối, vuông vắn và buộc thành từng chục. Loại nem gắn liền với địa danh huyện Lai Vung.

Thoạt đầu, người dân Đồng Tháp làm nem với mục đích ăn chơi, nhưng rồi, do chinh phục khẩu vị nhiều người, món nem trở thành đặc sản của xứ sen, khiến ai tới đây cũng phải mua đôi ba chục làm quà.

Suốt dọc chiều dài đất nước không thiếu gì những loại nem chua nổi tiếng, nhưng vì đâu, nem Lai Vung vẫn có chỗ đứng riêng?

Nem Lai Vung càng ăn càng say, càng ăn càng thích dù cho trên thị trường có bao nhiêu loại nem đặc sản khác nào nem chua Thanh Hóa, nem nướng Ninh Hòa hay nem Phùng, v.v....

Một lí do duy nhất, chỉ có thể là sự độc đáo trong mùi vị ẩm thực mới giúp nem Lai Vung từ món ăn chơi bỗng vươn lên vị trí đặc sản Đồng Tháp nói riêng, đặc sản miền Tây nói chung.

Không có nhiều điển tích hay gắn liền với sự kiện truyền thống như các món ăn khác, nem Lai Vung được bắt nguồn từ bàn tay khéo léo của bà Tư Măn – người ấp Tân Khánh, Lai Vung làm ra. Bà tự sáng tạo ra và dùng nó trong những bữa tiệc địa phương. Song vì hương vị lạ ngon và để được lâu ngày nên dân địa phương làm theo rồi mang ra chợ Lai Vung bán. Qua trao đổi, món ăn này được nhiều người ưa thích phổ biến không chỉ địa phương mà còn nhiều nơi khác.

Bí quyết làm nên đặc sản nem Lai Vung là sự hòa quyện của ba vị chính chua cay ngọt và màu sắc bắt mắt. Mà để đạt chuẩn yêu cầu trên những khâu chế biến phải rất tỉ mỉ công phu.

Đầu tiên chon thịt lợn nạc thật ngon, dính chút gân hay mỡ cũng không được; thái mỏng cho vào cối giã nhuyễn.

Da heo cạo sạch lông xắt sợi mỏng. Lấy thịt xay với bì heo theo tỉ lệ 8-3, rắc thêm thính, hạt tiêu và miếng tỏi xắt mỏng vào thau sạch rồi trộn thật đều cho thấm gia vị.

Tiếp đến dùng lá chuối tươi gói nem thành những hình vuông nhỏ. Mỗi cái nem phải có lá vông non lót bên ngoài, sau đó mới đến lớp lá chuối.

Đây là nguyên liệu không thể thiếu trong mỗi chiếc nem Lai Vung.

Gói thành hình thù rồi người thợ sẽ dùng dây chuối hoặc ni lông buộc lại cho chắc và xâu thành chùm 10 quả để 3-4 ngày ở nơi thoáng mát.

Nem Lai Vung chín tới thỏa mãn thực khách ở thị giác, khứu giác và vị giác. Lớp thịt nem màu đỏ hồng tươi tắn nhờ có lá vông và ớt điểm xuyết. Vị nem chua thanh nhờ thính, cay mặn ngọt nhờ gia vị. Và một mùi thơm đặc trưng của nem, giòn giòn sần sật của thịt bì trộn lẫn. Nem có thể giữ trong một tuần, ăn không chấm tương ớt hoặc ăn kèm với bún các loại rau thơm.

Đồng Tháp có sen là biểu tượng, có nem Lai Vung là đặc sản. Do đó, hãy thử thưởng thức ngay khi có cơ hội nhé.

Ngày nay, hương vị của những chiếc nem Lai Vung có phần đổi khác. Lá vông trở nên thiếu hiếm khiến nhiều hộ gia đình buộc phải thay bằng lá tầm ruột, buộc dây nilong thay lá chuối. Thịt và bì lợn không giã thủ công nữa mà cho vào máy xay nhuyễn. Dù vậy, vị đậm đà thơm ngon của nem không biến đổi là mấy.

Khi thưởng thức, người ta sẽ bỏ phần lá chuối, lộ bên trong phần nem đỏ hồng, nổi đủ vị chua cay mặn ngọt, thêm cái giòn sần sật của bì càng thêm khoái khẩu. Thương hiệu nem Lai Vung ngày nay mang tới kinh tế cho nhiều hộ gia đình có tên tuổi như nem Út Thẳng, nem Năm Thơ, nem Chiến Ngoan, nem Tư Minh…

Có dịp đến Đồng Tháp và ghé thăm làng làm nem, đừng quên bỏ chút thời gian tham quan và thư thái thử vài miếng nem thơm nồng đậm vị để cảm nhận cái hồn của mảnh đất này.