Thư bánh trung thu trả lời bánh chưng

Chưng thân mến.

Tuần trước cậu đã viết thư cho tớ, thắc mắc, ca cẩm, la lối về việc tớ gây ra nhiều sóng gió hơn cậu mặc dù về truyền thống và về tiếng tăm không bằng cậu.

Quả đúng là như thế.

Ai hôm nay mà chẳng biết bánh chưng lâu năm hơn, lành mạnh hơn, nghiêm túc và thậm chí có vẻ học thức hơn bánh trung thu rất nhiều lần.

Nhưng tại sao trung thu lại cứ "nổi" hơn? Bắt mắt hơn, rực rỡ hơn? Bởi vì Chưng ơi, bao nhiêu năm qua, cậu đã quá coi thường tính giải trí, tính hình thức của mình. Nói cách khác, nếu tớ là cô hoa hậu, cô người mẫu thay đổi quần áo và động tác liên tục thì cậu cứ vẫn là cô thôn nữ, ngoài sự trong sáng ra chả đổi khác cái gì. Mà cuộc sống hôm nay như cậu đã biết, sự lòe loẹt của son phấn, sự rực rỡ của trang phục, sự lóng lánh của phụ kiện có giá trị ra sao rồi đó.

Giá trị quyết định vô cùng.

Mấy thế kỷ trôi qua mà bánh chưng vẫn một màu đó, vẫn gạo đó, thịt đó, lá đó. Rất bền bỉ, rất kiên cường, nhưng cậu đã khi nào tự hỏi như thế là chậm chạp hay chưa? Cuộc sống là sự phát triển, Chưng ạ. Ngay cả truyền thống cũng chả phải bất biến. Cậu cứ khăng khăng, cứ giậm chân một chỗ mãi có lẽ cũng chả hay đâu.

Bất kỳ ai cũng biết bánh chưng năm này sẽ giống hệt năm kia. Bất kỳ ai chưa bóc bánh chưng ra cũng hiểu trong đó có nhân gì. Họ không tò mò nữa, không muốn khám phá nữa.

Còn tớ thì sao?

Tớ ở trong những cái hộp ngày càng phức tạp, ngày càng cầu kỳ. Nếu như cậu suốt đời áo bà ba thì tớ từ lâu khoác trên thân áo dạ hội.

Về bên trong tớ thay đổi không ngừng. Từ đậu, đường, gà, trứng cho tới bào ngư, vi cá, thịt quay, thịt quỷ sứ, thịt thánh thần... ngày hôm nay bất cứ món gì cũng có khả năng chui vào bánh trung thu được. Tớ không có rào cản, không có sự đúng và sự sai trong các công thức của mình. Chẳng những phong phú về thành phần, nhân của tớ còn phong phú về màu sắc: xanh, đỏ, tím vàng, tím hoa cà hay tím hoa sim đều hợp lý, chứ đâu như cậu chỉ mỗi một màu xanh.

Thêm một chi tiết vô cùng quan trọng, cậu không để ý là bánh chưng thường được bán và làm ra bởi các bà già, ông già. Trong khi bánh trung thu luôn luôn được các cô gái trẻ đứng sau quầy chăm sóc. Các cô gái ấy luôn nở nụ cười tươi, luôn mặc áo, mặc váy cũng tươi và có làn da tươi còn hơn cả chị Hằng. Nhiều chàng trai vì thế sẵn sàng mua bánh trung thu và ăn cho tới chết.

Cậu chê rằng có những lúc tớ đại hạ giá một cách thê thảm trong khi giá bánh chưng chả như vậy bao giờ. Nhưng cậu quên rằng có những hộp bánh trung thu vô cùng đắt đỏ, có khi cả chục triệu, một mức độ mà bánh chưng chả nghĩ tới bao giờ.

Đã thế, cậu lại rất cô đơn trong cuộc sống. Bánh chưng nghìn năm nay cùng lắm chỉ đi với dưa hành. Trong khi bánh trung thu ngoài trà ra, đã biết cặp kè với đủ loại rượu, đủ loại nước sâm và giải khát.

Còn một khía cạnh to lớn nữa, trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, nếu như bánh chưng chỉ ở trong quốc gia mình, chưa khi nào thấy bánh chưng Đài Loan, bánh chưng Singapore hay Nhật Bản thì bánh trung thu lại vô cùng hòa nhập, có thể đến từ những vùng đất xa lạ rất khác nhau, mang tới nhiều cảm giác và trải nghiệm không ngờ.

Cho nên Chưng thân mến, cậu nên nghiêm khắc nhìn nhận lại mình một chút trước khi thắc mắc về tớ. Tớ công nhận là tớ có nhiều sự nông cạn và còn thiếu chiều sâu, nhưng cậu cũng quá chậm và không chịu đổi mới cũng rất nặng nề.

Cậu chắc biết quá rõ cuộc sống hôm nay vô cùng đa dạng, mọi nhận thức về các giá trị đều biến chuyển rất nhanh. Nếu như ai cứ ỷ y vào quá khứ, không chịu cải cách thì đều gặp nguy cơ bị bỏ lại phía sau.

Lê Hoàng.